Binnensteden staan onder druk. Winkelmeters verdwijnen, net als kantoorfuncties. Leegstand is het gevolg, net als groeiende sociale onveiligheid. Tegelijkertijd is er grote behoefte aan woonruimte. Tel dat bij elkaar op en er ontstaan opnieuw kansen voor het centrum. Ook in Hilversum transformeert de binnenstad naar een compacter winkelgebied met daaromheen meer ruimte om te wonen. Ingeklemd tussen winkelpassage De Gooische Brink, de Zeedijk en de Herenstraat staat een groot deel van de KPN-Centrale al jaren leeg. VOCUS Architecten maakte voor deze locatie een ontwerp waarin niet alleen 66 appartementen een plek krijgen, maar ook weer aansluiting en interactie met de stad ontstaat.
Het KPN-gebouw fungeerde de afgelopen decennia als dé centrale voor al het telefoonverkeer, tv- en internetaansluitingen in Hilversum. Ooit was daar veel ruimte voor nodig, dankzij technologische vooruitgang kan KPN inmiddels toe met een tiende van het vloeroppervlak. Het afgelopen jaar verlegde het bedrijf ruim honderdduizend ondergrondse kabels. De centrale is gedemonteerd en verhuisd naar de witte aanbouw aan het haakvormige hoofdgebouw. De Rotterdamse ontwikkelaar DKVG kocht de grond en ‘de haak’ om op deze plek ruimte te maken voor wonen en stadse levendigheid. En daar zijn wij ‘aangehaakt’, als architectenbureau. We zijn aan de slag gegaan met oog voor de context en de ambitie om niet alleen kwaliteit te bewaren in de binnenstad maar liever nog om kwaliteit tóe te voegen in het centrum.
Transparantie in de plint
Op de aanbouw na - waar de huidige KPN-centrale in gevestigd blijft - is gekozen voor nieuwbouw. Het oude pand leende zich onvoldoende voor het realiseren van 66 woningen. Belangrijk in de nieuwe opzet is naar onze mening niet alleen het realiseren van duurzame en comfortabele woningen, maar ook om weer aan te sluiten bij de stadse dynamiek. Aan de kant van de Koornstraat - waar voetgangers nu langs een blinde muur lopen van de Herenstraat richting de winkelpassage - komen maatschappelijke functies zoals bijvoorbeeld een fysiotherapeut en een tandarts. De plint is daarmee open en transparant gemaakt. Aan de kant van de Zeedijk transformeren we een voormalige fietsenstalling - met mooie, oude boom - tot een stadspleintje én de hoofdentree van het woongebouw.
Binnentuin voor de bewoners
Het nieuwe plan bestaat uit ondergrondse parkeergarage, met daarin niet alleen ruimte voor de auto’s van bewoners van het complex, maar ook voor bezoekers van de bedrijven in de plint. Op het maaiveld is ruimte voor maatschappelijke functies. Aan de achterkant van het perceel, tegen het winkelcentrum en de KPN-centrale aan, is gekozen voor de maximale bouwhoogte van vijf bouwlagen. Aan de voorkant, op de hoek van de Koornstraat, is ruimte voor een aantal grondgebonden woningen op drie bouwlagen. Daarmee voorkomen we bovendien dat de huizen aan de Herenstraat uitkijken op een achterzijde, maar ook op die hoek gewoond wordt. Ertussenin ontstaat lucht in het ontwerp, met een binnentuin op het groene dak van de begane grond.
Groene daken bieden verkoeling
De meeste woningen in het duurzame ontwerp zijn gericht op het zuiden. Een lichtschacht in het midden van het gebouw zorgt dat overal voldoende daglicht binnenstroomt. Royale overstekken zorgen voor verkoeling als het warm is, net als de waterbufferende groene daken - mét zonnepanelen voor het opwekken van energie. Ook daarmee sluit het concpet aan bij de duurzame ambities van de stad. In het ontwerp is een voorkeur voor hout ten opzichte van steen, om opwarming in de zomer te beperken. Veel glas in het gevelontwerp zorgt voor transparantie en contact met de stad. Duurzame materialen hebben ook in de verdere uitwerking steeds de voorkeur. Het conceptontwerp ligt er, vooroverleg met de gemeente is aangevraagd. Nu is het wachten op goedkeuring om deze plek midden in Hilversum te gaan transformeren: van onzichtbare bedrijvigheid naar binnenstedelijke vernieuwing 
