Upgrade des Einkaufszentrums Leiden

vom überfüllten "Einkaufszentrum" zum Wohnzimmer der Nachbarschaft

Winkelcentrum Diamantplein in Leiden ligt ingeklemd tussen twee haaks op elkaar geplaatste woongebouwen. Het is verouderd en kan een opknapbeurt gebruiken. De gemeente Leiden heeft de ambitie om ook de sociale waarde van dit winkelcentrum te stimuleren, en het plein ervoor een impuls te geven. Samen met de eigenaren van het winkelcentrum, bewoners en VOCUS architecten ondergaat het complex op dit moment een metamorfose. ‘We pellen het gebouw af tot de basis, en keren het gebouw vervolgens naar buiten. Routing, daglicht en materialisatie doen de rest’, stelt Michael Noordam van VOCUS architecten.

Naar binnen gekeerd
Kom je aanrijden op de woonwijk waarvan Diamantplein onderdeel uitmaakt, dan passeer je eerst een volledig gesloten wand. Vervolgens rijd je de hoek om, die eveneens blinde muren kent. Eenmaal om de volgende bocht, biedt het winkelcentrum nog steeds geen uitnodigende entree. Die hoofdingang zit verstopt achter in de jaren verrommelde voorzetgevels en de viskraam pal ervoor. Aan alle kanten is het winkelcentrum naar binnen gekeerd, de inmiddels sleetse bouwmaterialen aan de buitenzijde breken het beeld nog verder af. Binnen zet dat beeld zich voort. De indeling met twee binnenstraten is onlogisch, zeker omdat een ervan wegens leegstand niet wordt gebruikt.

Huiskamer voor de buurt
De gemeente Leiden zoekt voor de upgrade van het winkelcentrum aansluiting bij haar plannen voor de buurt. Diamantplein mag weer verbinden, een huiskamer voor de buurt zijn, het plein ervoor een prettig verblijfsgebied. De beleggers die het band beheren, zien hierin een kans om het gebouw beter te isoleren, op te knappen en de ruimtes beter te laten aansluiten op de wens van huidige huurders. Michael Noordam: ‘Er is nadrukkelijk met alle partijen samen gewerkt. Zo hebben we in het begintraject meerdere keren met de gemeente overlegd om de plannen door te spreken. Later hebben we een sessie gehad in een van de leegstaande panden om de bewoners te betrekken en informeren.’ Vervolgens begon volgens de architect het ‘afpellen’ van het gebouw, en het onderzoek naar kansen en mogelijkheden.

Duidelijke entrees
Die zijn gevonden. In eerste instantie in het ‘openmaken’ van het gebouw, het ‘van binnen naar buiten keren.’ ‘We maakten een duidelijke entree, aan de pleinkant in het midden van het gebouw, en een er recht tegenover aan de toegangsweg. Zo is één binnenstraat ontstaan, met licht dat via een daklichten binnen valt. Je ziet en begrijpt als bezoeker direct waar je naar toe loopt.’ Aan alle zijden is de pui opengemaakt, en is dankzij veel glas contact gemaakt tussen de winkels en de buitenruimte. Binnen zijn de wanden met hout bekleed, en is diepte in de gevels aangebracht met diepe negges waardoor de pui een beetje terugvalt.’ Boven de puien is ruimte gehouden voor signing van de winkels, net als buiten, dat zorg voor rust en eenheid.

Herkenbaar winkelcentrum
Nadrukkelijk kozen we voor het gebruik van baksteen in de buitengevels: een donkere, keramische steen. ‘Zo sluiten we enerzijds aan bij het gebruik van baksteen van de woongebouwen, maar wel in een kleur die daarbij afsteekt. Het volume van het winkelcentrum is op deze manier als geheel te onderscheiden, en dat geeft meer begrip en overzicht. Het pand is - in de oksel van de flatgebouwen - herkenbaar als één winkelcentrum.’ Mooi aan baksteen noemt Noordam het natuurlijke karakter ervan, en de fijne korrel en maat. ‘Echt Nederlands, en een prima bouwmateriaal dat goed aansluit bij de huizen in de rest van de wijk.’ Het aanbrengen van de nieuwe huid biedt bovendien de kans om hoognodige isolatie toe te voegen en af te rekenen met allerlei nisjes die in de oude situatie onveiligheid alleen maar in de hand werkten.

Open karakter
Aan de voorkant kreeg het ontwerp een nieuwe luifel, die de entree onderstreept, met ruimte voor de naam Diamantplein in een goede en karaktervolle belettering. De onlogische, gesloten en rommelige uitstraling heeft plaats gemaakt voor een open karakter en gevels die zijn opgebouwd uit hout, glas en baksteen. De vierduizend vierkante meter vloeroppervlak zijn weer logisch ingedeeld, met ruimte voor flexibele keuzes in de toekomst. ‘Dit gebouw ligt ingebed tussen andere bebouwing. Door met aandacht te verbouwen, haal je ook de omgeving op, en voeg je er kwaliteit aan toe.’

weiterlesen