monumenten

VOCUS startte in 1999 met de transformatie van twee monumenten in de binnenstad van Breda. Het werken met monumentaal erfgoed is inmiddels een specialisme geworden binnen ons bureau. Elke keer als we betrokken worden bij de transformatie van een monument, verwonderen wij ons over de liefde en aandacht die onze voorgangers hebben besteed aan bijvoorbeeld metselwerkpatronen, spantconstructies, kozijnaansluitingen, daklijsten, kaprichtingen en entreepartijen.

Wat vooral opvalt is dat onze leermeesters sterk waren in het aanbrengen van ordening en hiërarchie. Bij veel monumenten uit zich dit in een verfijnd spel van hoofdvormen, nevenvormen en ondergeschikte bijgebouwen. Wat ons daarin fascineert is het matenspel waarmee gebouwdelen, ruimten, muren en ramen werden geproportioneerd. Monumentale architectuur voelt daardoor soms als ‘versteende muziek’.
 
Onderzoek vinden we belangrijk. We starten met een bouwhistorische analyse met waardestelling. Uitgangspunt is de instandhouding van het monument. Daarna gaan we in overleg met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en/of gemeentelijke monumenten- en erfgoedcommissies. Daarbij speelt subsidiering soms ook een rol. Steeds belangrijker wordt de verduurzaming van monumentale panden. We zoeken naar mogelijkheden om gebouwen te isoleren en te voorzien van duurzame installatiesystemen. Dat zijn altijd maatwerkoplossingen.

Een nieuwe functie toelaten in een monument betekent dat een nieuwe tijdlaag in het gebouw ontstaat. Ons doel is bestaande lagen te beschermen en de nieuwe tijdlaag zorgvuldig in te passen waar dit mogelijk is.

Bekijk de projecten binnen de specialisatie

hergebruik

In meer dan de helft van onze projecten speelt hergebruik een rol. VOCUS is specialist op het gebied van hergebruik van gebouwen. Wat voor keuzes maken wij bij transformaties van gebouwen, dorpen en steden?

Herbestemming heeft als doel een nieuwe gebruiksfunctie te integreren zonder het gebouwcasco aan te tasten. Dit kan economisch voordelig zijn omdat bouwkosten voor fundering en casco worden uitgespaard. Toch lukt het niet altijd een oud gebouw te laten voldoen aan de gestelde eisen. Dan is sloop-nieuwbouw een economisch voordeliger alternatief.

Hergebruik en verduurzaming liggen in elkaars verlengde. Toepassing van materialen wordt beperkt als bruikbare delen blijven behouden. Herbestemming is een belangrijke stap in het bereiken van duurzame ontwikkelingsdoelen en het is vooral ook een kansrijke manier van bouwen: het verkrijgen van vergunningen is net wat eenvoudiger en mensen waarderen het behoud van culturele waarden in de gebouwde omgeving.

We starten met een analyse van gebouw en omgeving via digitaal inmeten en 3D modelleren. Vervolgens komen vragen aan bod zoals: Is de fundering sterk genoeg? Is het casco herbruikbaar? Is de gebouwschil te isoleren? Hoe reageert de omgeving? Is het project (bouw)technisch uitvoerbaar? Om deze vragen te kunnen beantwoorden moet integraal worden samengewerkt met constructeurs, bouwfysici, bouwkundigen en bouwers. VOCUS besteedt veel aandacht aan communicatie en een open manier van samenwerken. Onze herbestemmingsprojecten vallen regelmatig in de prijzen.

Bekijk de projecten binnen de specialisatie

mixed use

VOCUS heeft in vrijwel alle Nederlandse steden gewerkt aan projecten waarin meervoudig gebruik een thema is. In kernen komen veel functies bij elkaar: wonen, werken, winkels, voorzieningen, openbare ruimte, verkeer en parkeren. Welke onderwerpen spelen er binnen dit thema?

‘Mixed Use’ staat voor meervoudig gebruik of functiemenging in dorpen en steden. Dit betekent dat een gebouw of stedelijk gebied meerdere functies bevat. Het idee achter ‘mixed-use’ is dat door de vereniging van functies, een toekomstbestendig en duurzaam gebied kan ontstaan, waarbij ook minder vervoer nodig is. Het doel is een meer dynamische en leefbare omgeving. Over het algemeen verbetert de leefbaarheid als er sprake is van meervoudig gebruik.

Gebouwen in binnensteden moeten worden verduurzaamd. Als deze toch geïsoleerd en energiezuinig gemaakt moeten worden, kun je ze maar beter zo omvormen dat ze voor meerdere gebruikers geschikt zijn. Naast de toepassing van energiezuinige installaties, dikke muurisolatie en circulaire materialen, kijken wij ook naar het ‘adaptief vermogen’ van gebouwen. Door gebouwen aanpasbaar te maken, voorkom je leegstand en versterk je de leefbaarheid van een gebied. Voorbeelden hiervan zijn flexibele casco’s, hoge plafonds, aanpasbare gevels en slimme systemen en installaties.

Om meervoudig gebruik mogelijk te maken is zowel stabiel ruimtelijk beleid nodig als een goede samenwerking tussen eigenaren, gebruikers en belanghebbenden. VOCUS is voor gemeenten en marktpartijen een vaste waarde als teamspeler bij Mixed Use-projecten.

Bekijk de projecten binnen de specialisatie

houtbouw

Bij VOCUS delen we een passie voor hout. Niet dat elk gebouw van hout zou moeten zijn, maar we voelen ons wel aangetrokken tot dit prachtige bouwmateriaal. Inmiddels hebben we al vele projecten gerealiseerd in allerlei technieken: houtskeletbouw, prefab bouw, CLT-hout, gelamineerde liggers en zelfs hele boomstammen die zijn hergebruikt als dragers van een gebouw.

Hout is sterk, mooi en makkelijk te verwerken. Het is hernieuwbaar en daarmee superduurzaam, tenminste als het uit duurzaam beheerde bossen komt. Als hout in de buitenlucht wordt toegepast, moet het voldoen aan de juiste duurzaamheidsklasse. De levensduur kan vergroot worden door hout thermisch te verduurzamen.

Houten gebouwen worden in het algemeen als comfortabel en prettig ervaren. Ze hebben een fijne sfeer en dragen bij aan ons welzijn. Ze kunnen een hoge isolatiewaarde behalen door de toepassing van isolatiemateriaal tussen de houtconstructies. De lucht in een houten gebouw is snel opgewarmd. De keerzijde is dat de lucht ook weer heel snel afkoelt; er is immers weinig gebouwmassa om warmte in op te slaan.

Houten gebouwen moeten voldoen aan speciale wet- en regelgeving die hiervoor is bepaald, o.a. op het gebied van brandveiligheid. Houten gebouwen kunnen over het algemeen snel en efficiënt worden opgebouwd, waardoor bouwkosten lager zijn dan bij traditionele bouwmethoden. Het is belangrijk om de totale kosten in overweging te nemen, inclusief onderhoud en vervanging van materialen.

Bekijk de projecten binnen de specialisatie

verduurzaming

Met de herbestemming van de Bussumse Watertoren ontwikkelden wij ons eigen kantoor. Het werd het duurzaamste bedrijfsgebouw van Nederland en kwam tot stand met visie, lef en daadkracht. Dit tekent onze aanpak: wij praten niet alleen over verduurzaming, we realiseren het ook daadwerkelijk en zetten onze expertise in voor onze opdrachtgevers.

Duurzaam ondernemen en ontwikkelen is niet alleen noodzaak, het is vooral ontzettend boeiend en uitdagend om te doen. In een veranderende economie, samenleving en klimaatomgeving is reageren op omstandigheden van levensbelang. Duurzaam bouwen betekent voor ons ‘leren door te doen’: ofwel samen ondernemen, samen ontwikkelen en samen innoveren. ‘Door te bouwen leren we hoe te bouwen’, zei architect-monnik Dom Hans van der Laan.

De woorden circulair en duurzaam zijn inmiddels uitgeholde aanduidingen met meerdere betekenissen: houdbaar (durable), milieuverantwoord (sustainable) en leefbaar (livable). Wij gebruiken graag het werkwoord verduurzamen; het geeft aan dat we op weg zijn naar een betere toekomst. Zorgvuldig omgaan met onze bestaande omgeving begint met de vraag of een bestaand gebouw nog herbruikbaar is.

Goed gereedschap is belangrijk: we werken in 3D BIM en hebben ervaring met BREEAM, EDSL TAS, EPC, EPG, MPG, BENG, GPR-gebouw, Greencalc+, energielabels, Frisse Scholen en Paris Proof. Maar ons hart gaat echt sneller kloppen wanneer we een Duurzame Doorsnede schetsen en de impact zien van de keuzes die we maken.

Bekijk de projecten binnen de specialisatie